Historia
Mapa Piri Reisa

Mapa Piri Reisa

Mapa Piri Reisa jest to jedna z wielu map związanych z odkrywaniem obecnie znanego nam świata. W XVI wieku w czasie odkrywania Ameryki przez Kolumba Europejczycy aż tak wiele nie poznali a mapa pochodzi z tego okresu.

Co pisze Wikipedia o mapie Piri Reisa

Mapa Piri Reisa jest mapą świata wykonaną w 1513 roku przez osmańskiego admirała i kartografa Piri Reisa. Do dziś przetrwała około jedna trzecia jej całości. Zachowany fragment przedstawia zachodnie wybrzeża Europy, północnej Afryki oraz Brazylii. Zaznaczone są na niej także Azory, Wyspy Kanaryjskie i mityczna wyspa Antillia.


Mapa świata Piri Reisa
Źródło: Mapa Piri Reisa

Mapa stała się popularna, kiedy okazało się, że powstała w czasach, gdy Europejczycy dopiero poznawali wybrzeża Ameryki Południowej i Karaibów, a o Falklandach czy Antarktydzie, która rzekomo także jest zaznaczona na mapie nikt nie słyszał. Jednakże Piri Reis w swoich uwagach sam przyznał, że korzystał ze starszych map, w tym także tych należących do Krzysztofa Kolumba (nie wiem jak je zdobył, ale miał w czasie tworzenia swojej mapy). Niektórzy badacze sądzą, że mógł się opierać na ponad dwudziestu różnych mapach.

Jak doszły mnie słuchy to mapa została narysowana na skórze gazeli i według różnych źródeł ma wymiary: 90×63 cm, 86×60 cm, 90×65 cm, 85×60 cm, 87×63 cm lub 86×62 cm. Rozbieżności te wynikają ze zniszczonych krawędzi, które utrudniają ustalenie jej dokładnych wymiarów.

Mapa została odkryta 9 października 1929 roku przez niemieckiego teologa Gustava Adolfa Deissmanna, kiedy tureckie ministerstwo edukacji zleciło mu skatalogowanie zbiorów bibliotecznych w pałacu Topkapı w Stambule. Deissmann napisał do zarządcy budynku, Halila Edhema prośbę o wyszukanie w pałacu starych map i wykresów. W odpowiedzi otrzymał pominięty wcześniej zbiór różnych materiałów, wśród których znajdowała się nietypowa mapa. Deissmann podejrzewając, że może to być unikatowe znalezisko pokazał ją orientaliście, Paulowi Kahle, który zidentyfikował Piri Reisa jako jej autora. Odkrycie wywołało międzynarodową sensację, miedzy innymi dlatego, że była to jedyna znana kopia mapy świata Krzysztofa Kolumba i jedyna pochodząca z XVI wieku, na której Ameryka Południowa była zaznaczona na właściwej długości geograficznej względem Afryki. Wcześniej przez stulecia poszukiwano zaginionej mapy Kolumba, która przypuszczalnie powstała podczas jego pobytu w Indiach Zachodnich[.

Obecnie mapa znajduje się w bibliotece pałacu Topkapı w Stambule i jest rzadko prezentowana publicznie.

Czy coś więcej wiemy niż to z Wikipedii?

Jedną z ciekawostek jest to, że Piri Reis nie tylko był tureckim admirałem, ale też korsarzem. A do tego wszystkiego dokładnie nazywa się Piri Ibn Hadżi Memmed i żył na przełomie XV i XVI wieku. Piri był korsarzem i admirałem do tej pory, aż po klęsce poniesionej w walce z Portugalczykami sułtan kazał w 1554 roku skrócić swojego admirała o głowę.

Mapa
Autor: DarkWorkX
Licencja: Pixabay License
Źródło: Pixabay

Piri Reis był jednak nie tylko utalentowanym dowódcą, ale również kartografem. Do tego posiadał atlas zawierający ponad sto map różnych zakątków świata. Co oczywiście wpłynęło na odpowiednie podejście do zrobienia w 1513 roku swojej mapy przez Reisa.

Wyobraźnię entuzjastów paleoastronautyki rozpala nie tyle to, że na mapie Piriego Reisa zaznaczono południowy kontynent, ale tak naprawdę odwzorowanie linii brzegowej Antarktydy, która tak naprawdę ukryta jest pod naprawdę grubą warstwą lodu.

Skąd Piri Reis mógł mieć takie informacje? Dla wspomnianego już Gavina Menziesa jest oczywiste, że otrzymał je od Chińczyków, choć sam autor odwołuje się do starych rysunków z biblioteki sułtana. Co więcej, wspomina również, że Krzysztof Kolumb, wyruszając do Ameryki, dysponował wiedzą z innych starych map. Tezę taką, opartą na mapie Piriego Reisa i francuskiego kartografa Oronce’a Fine’a, próbował udowodnić między innymi kontrowersyjny prof. Charles Hapgood.

Bibliografia

  1. Mapa Piri Reisa;
  2. Mapa Piriego Reisa. Kto zdradził XVI-wiecznemu korsarzowi, jak wygląda Antarktyda?;