Ciekawostki związane z piwem

10 września 2014

Ciekawostki związane z piwem

Pisałem wcześniej tekst związany z historią piwa (link do niego znajduje się tutaj), natomiast w tym tekście chciałbym Wam przedstawić ciekawostki z nim związane. Może nie będą to wielkie informacje dla co poniektórych, dla reszty chciałbym wprowadzić coś nowego o czym nie wiedzieli albo było mniej rozpowszechnione. Od razu przepraszam za to, że wszystko wygląda jak wyjaśnienie pojęć, według mojej oceny nie dało się inaczej.

Nie ma to jak lokalne browary

Browar Nr 1 w Łodzi w obecnej chwili mieszczą się w Łodzi przy ulicy Północnej i należy do firmy Browary Łódzkie S.A. Firma ta swoich początków może doszukiwać się w 1867 roku. Po śmierci Karola Gottloba Anstadta w 1874 roku jego firmę przejęli synowie: Karol Ludwik Anstadt, Fryderyk Anstadt i Zenon Anstadt. W 1888 roku przekształcili oni browar w spółkę akcyjną, która przyjęła nazwę Towarzystwo Akcyjne Browaru Parowego Sukcesorów Karola Anstadta. Po I wojnie światowej spółkę przemianowano na Browar i Fabryka Kwasu Węglowego Sukcesorów Karola Anstadta S.A. Po II wojnie światowej zakład upaństwowiono i włączono jako Browar Nr 1 w skład Zakładów Piwowarskich w Łodzi, które obecnie noszą nazwę Browary Łódzkie S.A.

Browar Hoegaarden – belgijski browar mieszczący się w małej miejscowości Hoegaarden pod Louvain. Browar założył w 1966 r. Pierre Celis – mleczarz i handlarz bydłem, który reaktywował zamknięty przez poprzedniego właściciela kilka lat wcześniej zakład.[1] Cèlis nazwał swój bowar De Kluis (Pustelnia) i zaczął warzyć piwo w gatunku witbier. Piwo Blanche de Hoegaarden zyskało ogromną popularność, a dzięki temu gatunek witbier ponownie stał się modny. Po pożarze browaru w 1985 r. Cèlis odsprzedał go dwa lata później grupie Interbrew (obecnie InBev), która zainwestowała w jego odbudowę i zmieniła nazwę na Browar Hoegaarden. Browar specjalizuje się w warzeniu piw pszenicznych.

Browar Kraków początkowo nazywany był Browarem Johna, później Browar Krakowski i Fabryka Przetworów Słodowych J. Götza. Dodatkowo jest to browar, który funkcjonował w Krakowie w latach 1840 – 2001. Budynek browaru został wzniesiony w 1840 r. dla Rudolfa Jennego, a po jego śmierci w 1853 r. stał się własnością jego zięcia – Juliusza Augusta Johna, a od 1879 r. jego synów Alfreda i Hugona. Browar Johna był największym browarem w Krakowie, a potem w całej Galicji i słynął z produkcji dobrego piwa. W 1904 r. bracia John sprzedali browar baronowi Janowi Götz-Okocimskiemu i browar zmienił nazwę na Browar Krakowski i Fabryka Przetworów Słodowych J. Götza. W tym okresie browar został zmodernizowany, natomiast w 1930 r. nastąpił wielki kryzys gospodarczy, który spowodował spadek popytu na piwo.

W 1931 r. zmarł Jan Götz, a własność browaru przeszła na jego syna – Antoniego. Podczas II wojny światowej browar uległ niewielkim zniszczeniom i wznowił produkcję pod koniec 1945 r. Na następny rok nastąpiła nacjonalizacja browaru i zaczął on funkcjonować jako Browar Kraków podporządkowany Centralnemu Zarządowi Przemysłu Fermentacyjnego w Zabrzu. W 1951 r. powstały tu Krakowskie Zakłady Piwowarsko – Słodownicze. W latach 1955-68 przeprowadzono gruntowną modernizację browaru. Po likwidacji Krakowskich Zakładów Piwowarsko – Słodowniczych w 1968 r. browar wszedł w skład Zakładów Piwowarskich w Okocimiu. Przeprowadzono wówczas kolejne modernizacje – zbudowano jedną z pierwszych w Polsce warzelni blokowych oraz zainstalowano linię rozlewniczą sprowadzoną z NRD. W 1985 r. zespół zabudowań browaru został wpisany do rejestru zabytków.

W latach 90. XX w. dokonano kolejnych modernizacji, lecz ze względu na brak możliwości ekspansji zabytkowego browaru znajdującego się w centrum Krakowa, zdecydowano się na produkcję jedynie piwa „Jasne Mocne”. Ostatecznie w roku 2001, nowy właściciel Browaru Okocim, firma Carlsberg, zdecydowała zaprzestać produkcji piwa w Krakowie. Od 6 kwietnia 2006 r. browar jest jednym z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki. Z historycznych budynków zachowały się: budynek wagi, magazyny, obiekty ekspedycyjne, suszarnia słodu i słodownia, kotłownia z 37-metrowym kominem, budynek w którym znajdowała się maszyna parowa, piwnice fermentacyjne i leżakowe, warzelnia, zespół rezydencjalny, budynki administracyjne i socjalne. Na dziedzińcu wyeksponowano urządzenie do nabijania obręczy na beczki oraz hydrauliczną pompę ciśnieniową.

Browar Okocim – browar przemysłowy w Brzesku. Zakład obecnie należy do grupy piwowarskiej Carlsberg Polska, ale do obecnego właściciela minęło trochę czasu zanim przejął browar. Browar w Okocimiu został założony przez Józefa Neumanna i Jana Ewangelistę Goetza w 1845 roku, a pierwszy war piwa powstał 23 lutego 1846 r. Do 1852 roku miał dwóch właścicieli, w tym roku zmarł Józef Neumann i po sprzedaży udziałów w spółce przez jego rodzinę jedynym właścicielem zakładu został Goetz. Mając pełną kontrolę nad przedsiębiorstwem Goetz rozpoczął jego rozbudowę oraz unowocześnianie. Po śmierci Jana Ewangelisty Goetza w 1893 roku zarząd browarem objął Jan Albin Goetz. I to właśnie on sprawił, że na początku XX wieku browar w Okocimiu był szóstym co do wielkości zakładem piwowarskim w Austro – Węgrzech na 1600. Natomiast w 1931 roku właścicielem zakładu był Antoni Jan Goetz, który utracił majątek w czasie II wojny światowej na rzecz niemieckiego okupanta. Po wojnie browar został znacjonalizowany przez władze PRL. Powstały Okocimskie Zakłady Piwowarskie. W 1990 roku browar został przekształcony w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, a następnie spółkę akcyjną pod nazwą Okocimskie Zakłady Piwowarskie S.A. Browar był notowany na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie. W 1996 roku głównym akcjonariuszem w spółce została duńska firma Carlsberg. W 2001 roku browar wszedł w skład grupy piwowarskiej Carlsberg Polska.

Browar Korona jest browarem założonym przez braci Wolfa i Berka Herziger w 1886 r. w Będzinie. W niektórych dokumentach można odnaleźć 1889 lub 1890 rok jako rok założenia. Na samym początku pełna nazwa zakładu brzmiała wówczas Browar Parowy Braci Herziger Bendzin. Od początku swego istnienia był zakładem wykraczającym poza obszar regionu, o czym może świadczyć wielki złoty medal zdobyty na wystawie w Paryżu w 1904 r. za piwo o nazwie Stołowe. Pierwszy znak firmowy to stylizowane litery B i H w kole. W 1912 roku powołano towarzystwo akcyjne i od tej pory nazwa zakładu brzmiała: „Korona” T.A. Browaru Parowego i Słodowni w Będzinie. Zarząd stanowili Wolf i Berek Herziger. Browar produkował wówczas ok. 96 tys. wiader piwa i zatrudniał 21 osób. W 1914 r. nastąpiła zmiana właścicieli browaru, którymi stali się: I. L. Abramson, J. Rosenblum i S. Rosenblum, i pod nazwą Browar Parowy i Fabryka Słodu „Korona” w Będzinie funkcjonował do II wojny światowej. Browar należał do grupy 25 największych browarów w kraju. W 1930 r. browar produkował 25 tys. hektolitrów piwa rocznie.

W okresie okupacji hitlerowskiej browar został zmodernizowany uzyskując znaczną ilość nowych urządzeń jak i nowych pracowników ze zlikwidowanego pobliskiego browaru Grodziec w Grodźcu. W tym też czasie produkcja utrzymała się na zbliżonym do czasów przedwojennych poziomie, a nazwa zakładu brzmiała: Brauerei Krone Bendzin O/S lub w późniejszych latach okupacji Bendsburg O/S. Po wojnie, w 1946 r. browar nadal pod nazwą „Korona” wszedł w skład Śląsko-Dąbrowskiego Zjednoczenia Browarów, a następnie do 1950 r. podlegał Państwowemu Zjednoczeniu Przemysłu Fermentacyjnego w Zabrzu. W tym czasie nastąpiła zmiana nazwy browaru z Korona na Browar Zamkowy w Będzinie, oraz znaku firmowego, którym od tej pory był wizerunek ruin średniowiecznego zamku będzińskiego. W latach 1951 – 1967 browar wchodził w skład Będzińskich Zakładów Piwowarsko – Słodowych, w 1967 – 1975 Tyskich Zakładów Piwowarskich, a od 1975 do likwidacji w 1978 r. podlegał Zakładom Piwowarskim w Zabrzu.

W całym okresie powojennym browar produkował trzy gatunki piwa. Rynek zbytu browaru obejmował obszar wschodniej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. oraz dzisiejsze powiaty: będziński, olkuski, zawierciański, myszkowski. Zamknięcie browaru zostało spowodowane faktem położenia w centrum miasta (pojawiły się trudności transportowe oraz ekologiczne) oraz konkurencyjnymi planami browaru Tychy, a później Zabrza. Po likwidacji większość budynków wyburzono.

Browar Gambrinus jest browarem założonym przez rodzinę Sercerz w miejscowości Będzin w 1879 rok Browar ten założony został na prawym brzegu rzeki Czarnej Przemszy, u podnóża Góry Zamkowej. W literaturze jako datę założenia też się spotyka 1874 rok, ale na planie Będzina z roku 1877 brak jest adnotacji o jego istnieniu, chociaż wprowadzono kilka mniej istotnych elementów zabudowy miejskiej. Od początku swego istnienia firma należała do żydowskiej rodziny Sercarz. Jako właściciel figurował Dawid Sercarz, natomiast jego bracia Izydor i Maurycy zajmowali odpowiednio stanowiska kierownika technicznego i handlowego. Browar Gambrinus podobnie jak browar Korona od samego początku swego istnienia był zakładem o znacznej produkcji wykraczającej poza lokalne rynki zbytu. Świadczą o tym wielkość produkcji i asortyment produkowanych piw.

1911 r. powołano towarzystwo akcyjne o kapitale 200 000 rubli oraz od tej pory nazwa zakładu brzmiała Browar „Gambrinus” T.A. w Będzinie. Browar produkował wówczas ok. 150 tys. wiader piwa, zatrudniał 40 robotników. Okres wojny zakład przeszedł bez znaczniejszych zniszczeń, zmieniono natomiast nazwę na Brauerei Gambrinus A.G. in Bendzin. Od 1945 do momentu jego zamknięcia w 1971 r. wchodził w skład tych samych przedsiębiorstw co browary Zamkowy i Sosnowiec. W latach 50. XX wieku duże partie piwa były wysyłane do odbudowującej się Warszawy. W 1951 r. pojawił się nowy znak firmowy, którym aż do likwidacji były to trzy liście z szyszką chmielową. Od 1951 do 1967 r. browar był siedzibą Będzińskich Zakładów Piwowarsko – Słodowniczych.

Browar zaprzestał produkcji w 1971 r., a jego zabudowania zostały wyburzone w 1973 r. Spowodowane to było rozbudową browaru w Tychach, do którego zakład będziński wówczas należał. Dodatkowo jeszcze powodami było wyeksploatowanie urządzeń browarniczych oraz faktem iż przystąpiono również do przebudowy centrum Będzina w celu usprawnienia dojazdu do budowanej Huty Katowice.

Zdjęcie Browaru Gambirus — Lata 1900-1905 , Browar Gambrinus na początku XX wieku
Źródło: http://bedzin.fotopolska.eu/128496,foto.html?o=b1018
Autor: runner

Browar Sielecki jest to pierwszy browar na terenie dzisiejszego Sosnowca, który został założony w 1825 roku. Należał do majątku Modrzejów – Sielce i produkował systemem bardzo prymitywnym, ręcznym piwo ciemne. Browar ten czynny był do lat 70. XIX w. Po jego likwidacji w 1882 r. na terenie wsi Sielec, należącej wówczas do Jana hr. Renarda został zbudowany nowy browar parowy ze słodownią. Z tego powodu pierwsza nazwa zakładu brzmi Browar Parowy Sielce (ewentualnie Browar Dóbr Sielce). Początkowo browar został wydzierżawiony firmie Kuźnicky i S-ka w Sosnowcu, lecz po upływie terminu dzierżawy (na pewno przed 1895 rokiem) wrócił w posiadanie Towarzystwa Przemysłowo-Górniczego „Hrabia Renard” (inna spotykana nazwa to Gwarectwo „Hrabia Renard”) utworzonego w 1884 r. po śmierci hrabiego Renarda. Gwarectwo zarządzało zakładem do wybuchu II wojny światowej.

Od początku swego istnienia browar był zakładem o znaczeniu ponadlokalnym. O tym świadczyło, że posiadali własną bocznicę kolejową i specjalistyczne wagony do przewozu piwa. Do tego jeszcze produkowano kilka gatunków piw jasnych i ciemnych o nazwach: Sieleckie, Pilzeńskie, Monachijskie, Obstalunkowe, Zdrój Sielecki, Leczniczo-Słodowe. A wszystko to rozlewano do butelek. Wielkość produkcji na samym początku wynosiła 2,9 tys. hl w 1884 roku, natomiast już pod koniec XIX wieku przekraczała 10 000 hl (w 1895 – 14,4 tysięcy hl, w 1899 – 22,6 tysięcy hl). Browar Sielecki posiadał wiele składów firmowych, jak w okolicy browaru (Będzin, Poręba, Zawiercie, Dąbrowa, Sosnowice, Olkusz), jak i w znacznej odległości (Częstochowa, Pionki, Kraków, Warszawa). W stolica kraju przyczyniła się do znacznych strat, a spowodowane one były faktem, iż piwo przybywało do Warszawy stale mętne (a to było spowodowane zbyt długim czasem transportu).

W okresie okupacji hitlerowskiej browar w przeciwieństwie do innych zakładów z branży piwowarskiej, został zmodernizowany. Produkowano wówczas piwa o nazwie: Einfachbier, Lagerbier, Malzbier, Renard Bier, a pełna nazwa brzmiała Braurerei der Gewerkschaft Graf Renard Sosnowitz. Po II wojnie światowej browar „Renard” w Sosnowcu niezwłocznie podjął produkcję, a niewątpliwą ciekawostką jest fakt, iż w latach 1945-1949 zakład podlegał kopalni „Hr. Renard” (był częścią tej kopalni). W tym też okresie pojawił się nowy znak firmowy, którym były skrzyżowane oskardy stanowiące jeden z motywów etykiet naklejanych w tym czasie na butelki z piwem Sieleckim i Słodowym. Przez krótki okres na początku lat pięćdziesiątych browar podlegał Państwowemu Zjednoczeniu Przemysłu Fermentacyjnego w Zabrzu, a przez następne 16 lat do 1967 r. Będzińskim Zakładom Piwowarsko – Słodowniczym. Okres ten cechował się również największymi inwestycjami powojennymi realizowanymi w latach 1960-1965 a do tego jeszcze była trzecia i ostatnia zmiana znaku firmowego, który od 1951 r. wyglądał jak lampka – karbidówka górnicza. W latach 1967-1975 browar podlegał Tyskim Zakładom Piwowarskim, a w latach 1975 – 1976 Zakładom Piwowarskim w Zabrzu. W 1976 r. browar zlikwidowano, mimo iż w latach 1972-1974 została przeprowadzona modernizacja zakładu.

1905 , Sosnowiec - Browar w Sielcu — 1905 , Sosnowiec – Browar w Sielcu
Źródło: http://sosnowiec.fotopolska.eu/526936,foto.html?o=b949
Autor: esski

Browar Staropolski został założony w 1892 roku przez Zenona Anstadta, który był przedstawicielem znanej łódzkiej rodziny piwowarów. Po śmierci założyciela w 1914 roku spadkobiercą zakładu została jego żona Helena oraz ich dzieci Karol Gustaw, Oskar i Ella Małgorzata. W 1916 roku przedsiębiorstwo Browar Parowy Zenona Anstadta przeszło w ręce rodziny Magierkiewiczów. Pozostawało w ich rękach do II wojny światowej. W 1947 roku stało się własnością rodziny Blusiewiczów, natomiast w 1951 roku browar został upaństwowiony i włączony w skład Łódzkich Zakładów Piwowarskich.

W 1996 roku spadkobiercy Blusiewiczów odzyskali zakład i w 1997 roku rozpoczęli produkcję piwa pod nazwą Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe Browar Staropolski Teresa Strzelińska Spółka Jawna. Browar zmodernizowano i zwiększono jego moce produkcyjne do 100 tysięcy hektolitrów piwa rocznie. Pod koniec lat 90 XX wieku firma zaczęła eksportować swoje wyroby za granicę do USA i Wielkiej Brytanii. Od 2002 roku zaczęła jednak przeżywać problemy związane z konkurencją dużych grup piwowarskich. W 2007 roku browar znacznie zmniejszył swoje moce produkcyjne i w 2008 roku rodzina Strzelińskich sprzedała browar rodzinie Sroczyńskich. W 2012 roku browar obchodził uroczyście 120 rocznicę powstania. W niedługim czasie po tym wydarzeniu zaprzestał produkcji. W lutym 2013 roku zarządzająca nim spółka ogłosiła upadłość. W maju 2014 roku Browar Staropolski został nabyty w toku postępowania upadłościowego przez nowego właściciela. W sierpniu 2014 roku została wznowiona produkcja.

Browar Kmicic jest już nieczynnym browarem w Częstochowie, działający w latach 1840–2004. Browar powstał w 1840 roku, zbudował go niemiecki kolonista Lamprecht. W 1899 r. browar został zakupiony przez warszawskiego przemysłowca Karola Szwede, rozbudowano wówczas słodownię, rampę i antałkownię, a zatrudnienie wzrosło z 10 do 40 robotników. Produkcja wynosiła 20 000 hl rocznie. Szwede przekształcił firmę w Spółkę Akcyjną Browaru w Częstochowie, firma zatrudniała ok. 700 robotników. Około 1930 r. budynki uzupełniono o wieżę ciśnień.

Produkcję wstrzymano z końcem 2004 roku. W następnych latach planowano urządzić w browarze strzeżone osiedle, ale sytuacja finansowa właściciela nie pozwoliła na realizację planów. W latach 70. XX wieku na rynek wprowadzono piwo Kmicic, a w latach 90. Bohun. W 2003 r. wpisano zabudowania browaru do rejestru zabytków. Po zakończeniu produkcji planowano w części zabudowań zorganizować Muzeum Techniki, Przemysłu i Rzemiosła Ziemi Częstochowskiej. Browarowi poświęcona została monografia Dzieje Spółki Akcyjnej Browaru w Częstochowie (dawniej K. Szwede)prof. Dariusza Złotkowskiego.

Browary Restauracje Spiż jest to polskie przedsiębiorstwo działające w branżach: gastronomicznej, piwowarskiej, rozrywkowej i hotelarskiej. Firma jest członkiem Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich. Założycielem firmy jest wrocławski przedsiębiorca branży spożywczej i konsul honorowy Meksyku, Bogdan Spiż. Na początku lat 90. XX wieku był on właścicielem spółki Spiż-Legpol zajmującej się rozlewem do puszek piwa marki Okocim oraz produkującej na rynek polski napój gazowany Sinalco. Aktualnie przedsiębiorstwem Browary Restauracje Spiż zarządza syn założyciela firmy, Arkadiusz Spiż.

Przedsiębiorstwo powstało w 1992 roku. Było prekursorem na polskim rynku gastronomicznym w segmencie prowadzenia browaru restauracyjnego, który założyło od podstaw w piwnicach gmachu Nowego Ratusza we Wrocławiu. Firma planowała otworzyć browar restauracyjny w pałacu Promnitzów w Tychach, później w Opolu przy ul. Krakowskiej[8], a następnie w jednej z kamienic przy ul. Mariackiej w Katowicach. Od 2011 roku firma współpracuje z władzami samorządowymi Świdnicy. W celu promocji miasta produkuje piwa Marcegorz i Świdnickie. Ponadto od 2012 roku współpracuje z przedsiębiorstwem Hotele De Silva, z którym wspólnie planuje otwarcie minibrowaru w Krakowie.

Kompania Piwowarska jest to polska grupa piwowarska z siedzibą w Poznaniu należąca w 100% do międzynarodowego koncernu piwowarskiego SABMiller. Firma posiada ok. 38% udziałów w polskim rynku piwa i zatrudnia ponad 3100 osób. Sumaryczna roczna produkcja browarów Kompanii Piwowarskiej wynosi ok. 15 milionów hektolitrów. Kompania posiada obecnie trzy browary: Lech Browary Wielkopolski w Poznaniu, Browar Książęcy w Tychach i Dojlidy w Białymstoku.

Historia zakładów wchodzących w skład Kompanii Piwowarskiej sięga XVII wieku. W 1629 r. został założony browar w Tychach, w 1768 r. powstał browar Dojlidy w Białymstoku, zaś 16 maja 1980 r. produkcję piwa rozpoczął Lech Browary Wielkopolski. W 1993 r. strategicznym inwestorem Lecha została spółka Euro Agro Centrum W 1995 r. South African Breweries International (SABI – obecnie SABMiller) zakupił większościowy pakiet akcji w Lechu, a Browary Tyskie zostały sprywatyzowane. Rok później SABI nabył większościowy pakiet akcji w Browarach Tyskich Górny Śląsk S.A.. W 1999 r. browary w Tychach i Poznaniu połączyły siły i wspólnie utworzyły Kompanię Piwowarską. 30 kwietnia 2003 r. dołączył do nich browar w Białymstoku. 9 stycznia 2008 r. Kompania Piwowarska kupiła od spółki Palm Breweries Browaru Belgia w Kielcach, który zakończył produkcję piwa w październiku 2009 r. 14 maja 2009 r. koncern SABMiller został właścicielem 100% akcji.

browarze w Tychach piwo warzone jest nieprzerwanie od 1629 roku, co oznacza, że jest to jeden z najstarszych browarów w Polsce. Historyczna część produkcyjna, w której mieści się również muzeum Tyskie Browarium, jest pod opieką konserwatora zabytków. Browar w Poznaniu to jeden z najnowocześniejszych browarów w Europie. Jest w stanie uwarzyć sześć milionów hektolitrów piwa rocznie. Przy browarze znajduje się Centrum Wycieczkowe Lech.

Lech Browary Wielkopolski jest to duży browar przemysłowy w Poznaniu o mocach produkcyjnych ok. 7,5 mln hektolitrów. Nowoczesny zakład piwowarski w Poznaniu został wybudowany w latach 1975-1980. W 1984 dobudowano do niego słodownię. Do 1992 roku wraz z innymi browarami poznańskimi wchodził w skład Wielkopolskich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych, natomiast w 1992 został przekształcony w spółkę państwową Lech Browary Wielkopolski S.A. W 1993 r. ministerstwo przekształceń własnościowych postanowiło sprywatyzować browar. W wyniku przetargu udziałowcem strategicznym została firma Euro Agro Centrum należąca do poznańskiego przedsiębiorcy Jana Kulczyka. W 1996 roku kontrolę nad browarem przejął południowoafrykański koncern piwowarski South African Breweries International, który w tym samym roku wspólnie z Janem Kulczykiem przejął Tyskie Browary Książęce. Trzy lata później oba browary zostały połączone tworząc grupę Kompania Piwowarska.

Browar Książęcy powstał na początku XVII wieku na terenie obszaru dworskiego należącego do pszczyńskiego rodu Promniców. Po raz pierwszy wymieniony został w 1613 roku[2]. Kolejny przekaz o browarze pochodzi z urbarza państwa pszczyńskiego z 1629 roku, który obok browaru wymienia również słodownię. W początkowym okresie piwo było dostarczane do karczm i Zamku Pszczyńskiego. W XIX wieku nastąpił szybki rozwój browaru. Wybudowanie linii kolejowej Warszawa-Wiedeń stworzyło bardzo korzystne warunki rozwoju. W 1824 roku piwo produkowane w tym browarze zaczęto butelkować. W latach 1861-1863 w pobliżu pierwszego, wybudowano drugi browar, który wyposażony był w maszynę parową o mocy 16 KM.

W roku 1922 Browar Książęcy znalazł się na ziemiach polskich. W okresie międzywojennym rósł popyt na piwo, dlatego inwestowano w browary. Po roku 1926 w Polsce upowszechniło się piwo marki Książęco Tyskie. Po zajęciu Tychów przez wojska niemieckie 3 września 1939 roku, zmieniono nazwę Browaru Książęcego na Fürstliche Brauerei A. G. In Tichau. Browar Książęcy został wyzwolony 27 stycznia 1945 roku i przejęty przez pracowników. 1 lutego 1945 został znacjonalizowany, by po dokonaniu niezbędnych napraw wznowić produkcję 6 marca 1945 roku. Po wyzwoleniu browaru rozpoczęła się gruntowna modernizacja browaru, wymiana osprzętowienia i rozbudowa budynku browaru. Efektem tych modernizacji był wzrost produkcji piwa. W roku 1989 Browar Książęcy musiał dostosować się do nowych warunków i przestawić się na gospodarkę rynkową. W latach 90. XX wieku browar był nadal modernizowany. Od roku 1996 Browar Książęcy przejęły dwie zagraniczne firmy. Pod koniec lat 90. XX wieku wybudowano nowy budynek, będący rozlewnią oraz centrum sprzedaży i obsługi klienta.

Browar Dojlidy jest pierwszy zakład piwowarski został wybudowany w Dojlidach w roku 1768 przez hetmana Jana Klemensa Branickiego. Po jego śmierci w 1771 r. wraz z całymi dobrami białostockimi browar dziedziczy wdowa po zmarłym, Izabella Elżbieta z domu Poniatowska. Działalność browaru zamiera. W 1891 roku majątek dojlidzki znalazł się w rękach hrabiowskiego rodu Rüdigerów. Z ich inicjatywy, na miejscu dawnego dworu Krusensternów, został zbudowany pałacyk w stylu neoklasycystycznym. Nieopodal pałacu zbudowano browar parowy.

Okres I wojny światowej kompleks dojlidzki przetrwał niemal nienaruszony. Niestety w 1915 roku Rosjanie wywieźli z browaru wszystkie urządzenia browarnicze. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, generalnemu administratorowi dóbr dojlidzkich baronowi Rudolfowi von Brandstein, dzięki różnym nieformalnym koneksjom z ówczesnymi władzami, udało się uzyskać zezwolenie na powtórne uruchomienie browaru. Zezwolenie na odbudowę otrzymano pomimo tego, że właścicielka majątku dojlidzkiego Zofia z Kruzenszternów Rüdiger mieszkała na stałe w Berlinie i nie przyjęła obywatelstwa polskiego, w związku z czym Minister Rolnictwa i Dóbr Państwowych, na mocy ustawy o reformie rolnej, wydał 30 grudnia 1919 roku decyzję o przejęciu majątku pod zarząd państwowy. Zarządzenie to jednak nigdy nie weszło w życie, a majątek pozostał w rękach baronowej. W 1921 roku baronowa sprzedała cały majątek za 5 milionów marek niemieckich Bankowi Dyskontowemu w Warszawie i Polsko-Amerykańskiemu Bankowi Ludowemu w Krakowie. Następnie cały majątek sprzedano księciu Jerzemu Rafałowi Lubomirskiemu, w którego władaniu zakład piwowarski przeszedł gruntowną modernizację. W końcu lat dwudziestych browar dojlidzki zajmował siódme miejsce pod względem produkcji piwa w kraju i był największym tego typu zakładem na ścianie wschodniej. W czasie II wojny światowej w browarze dojlidzkim piwo warzyli Niemcy. Podczas wycofywania wojsk niemieckich z Białegostoku w roku 1944 r. browar został zniszczony.

Po 12 lutego 1948 r. kiedy to browar dojlidzki przejmuje skarb państwa, zostaje rozpoczęta odbudowa. Zakład został uruchomiony dopiero w 1954 roku. W dawnym browarze umieszczono początkowo rozlewnię piwa, a następnie odbudowano ciąg produkcyjny i wznowiono produkcję jako Białostockie Zakłady Piwowarsko – Słodownicze w Białymstoku.

Grupa Żywiec S.A. jest to spółka giełdowa zajmująca się produkcją piwa. Obejmuje pięć browarów: w Cieszynie , Elblągu, Leżajsku, Warce i Żywcu. Wcześniej w skład grupy wchodziły także browary w Bielsku-Białej, Braniewie, Bydgoszczy, Gdańsku, Łańcucie i Warszawie. Grupa Żywiec S.A. powstała w grudniu 1998 roku jako efekt połączenia Zakładów Piwowarskich w Żywcu S.A. z firmą Brewpole BV. W 2004 r. Grupa Żywiec przejęła od grupy piwowarskiej Brau Union Polska dwa browary: Kujawiak z Bydgoszczy zlikwidowany dwa lata później oraz Browary Warszawskie Królewskie, w których produkcja piwa została już przez Brau Union wstrzymana. Dla Grupy Żywiec piwo produkuje również Browar Zamkowy w Cieszynie, który jest jednak osobną spółką. Obecnie do Grupy Żywiec należy pięć czynnych browarów. W przeszłości do grupy należało jeszcze siedem browarów, które ze względów ekonomicznych i strategicznych zostały zamknięte. Grupa Żywiec posiada w dalszym ciągu prawa do marek piw ze zlikwidowanych browarów.

Haberbusch i Schiele jest to istniejąca w latach 1846-1948 spółka prowadząca zakład produkcji piwa, który mieścił się w Warszawie. Jego założycielami i właścicielami byli Błażej Haberbusch, Konstanty Schiele i Henryk Klawe. W maju 1846 Błażej Haberbusch i Konstanty Schiele nabyli na licytacji Banku Polskiego browar spółki „Schöffer i Glimpf” znajdujący się na skrzyżowaniu ulic Krochmalnej i Ciepłej. Obaj wcześniej w tym browarze pracowali, a całość przedsięwzięcia sfinansował ich wspólny teść Henryk Klawe – właściciel cenionej piekarni. Powstała w ten sposób spółka rodzinna Haberbusch, Schiele i Klawe. Firma, która produkowała ciemne, mocne piwo w stylu bawarskim rozwijała się prężnie. W 1849 nabyła browar znajdujący się na sąsiedniej posesji przy ul. Wroniej, a rok później kupiła browar Czarneckiego mieszczący się przy ulicy Kruczej. Do znacznego rozwoju, oprócz udanych inwestycji, przyczyniły się m.in. licznie powstające ogródki piwne, które finansował browar. W 1865 Henryk Klawe postanowił wycofać się ze spółki, która wypłaciła mu udziały w astronomicznej na ówczesne czasy kwocie 280 tys rubli. Od tej pory spółka nosiła nazwę Haberbusch i Schiele. Firma produkowała piwo wówczas jedynie sezonowo od późnej jesieni do wiosny. Nie posiadała własnej lodowni, korzystała więc z wynajmowanych piwnic m.in. kościelnych.

Dzięki wysokiej jakości piwa, ogródkom piwnym i dobrej reklamie browar szybko się rozwijał. Dochodzili nowi akcjonariusze, a firma się modernizowała, wprowadzając m.in. najnowsze maszyny parowe i nowinki techniczne. W 1877 Błażej Haberbusch na rok przed śmiercią przekazał swoje udziały synom Henrykowi, Karolowi i Aleksandrowi, a 9 lat później podobnie uczynił Konstanty Schiele odstępując swe udziały synom Feliksowi, Kazimierzowi Ludwikowi i Karolowi. Nowi właściciele przekształcili swoje przedsiębiorstwo w 1898 w Towarzystwo Akcyjne Browaru Parowego i Fabryki Sztucznego Lodu p.f. Haberbusch i Schiele i w dalszym ciągu rozwijali browar, który stawał się powoli liczącym się w skali europejskiej zakładem piwowarskim. Przyczyniła się do tego m.in. produkcja lodu, który umożliwiał przechowywanie zapasów piwa bez straty w jakości, a tym samym nieprzerwaną produkcję. Piwo marki „Haberbusch” wysyłane było na krańce Królestwa Polskiego i Cesarstwa Rosyjskiego, do Niemiec i do wielu innych krajów Europy oraz na Daleki Wschód. W latach 80. XIX w. 1/3 części produkcji sprzedawana była w Warszawie, reszta na Ukrainie (zakład posiadał rozlewnię piwa w Kijowie), a także na prowincji. Przed 1900 Haberbusch i Schiele dysponowało dwoma ciężarówkami, składami w Łodzi i Kaliszu, 20 wagonami kolejowymi, a także ochronką dla dzieci, szkołą elementarną, kuchnią dla pracowników, kasą oszczędnościowo-pożyczkową oraz gabinetem lekarskim ze stale dyżurującym chirurgiem.

Na początku XX w. Haberbusch i Schiele był największym browarem warszawskim i jednym z największych w Europie. W 1907 przejął browar W. Kijoka, a cztery lata później wybudowano największy w Królestwie Polskim komin mierzący 65 metrów. W 1908 zmarł ostatni z rodu Haberbuschów – Karol. Mimo bezpotomnej śmierci obu Haberbuschów nazwisko ich pozostało w nazwie firmy Do zarządu z ramienia rodu Haberbuschów wszedł Jan Patzer – żonaty z siostrzenicą Karola Haberbuscha, a prezesem spółki został Kazimierz Schiele. W 1911 browar osiągnął rekordową produkcję piwa, od którego skarbowi państwa rosyjskiego zapłacił akcyzę w wysokości 328 092 rubli. Był wówczas największym producentem piwa na terenie zaboru rosyjskiego, przy czym jedna trzecia produkcji sprzedawana była w Królestwie Polskim, a reszta eksportowana do państwa rosyjskiego. W momencie wybuchu I wojny światowej w browar zatrudniał 250 pracowników. Jednakże działania wojenne oraz niemieckie rekwizycje rabunkowe doprowadziły do załamania produkcji piwa i strat materialnych na łączną sumę 5 milionów rubli w złocie. Upadek Imperium Rosyjskiego po I wojnie światowej i utrata tego wielkiego rynku zbytu przesądziła o upadku wielu browarów warszawskich oraz o konieczności ich fuzji. Od 1921 w wyniku połączenia 5 firm piwowarskich powstała Spółka Akcyjna Zjednoczonych Browarów „Haberbusch i Schiele”, która pod tą nazwą funkcjonowała do wybuchu wojny. Spółka zarządzała browarami w Warszawie, Białymstoku, Kaliszu, Łodzi i Ciechanowie. Produkcja wynosiła wówczas 10% całej produkcji krajowej ustępując jedynie browarom Tychy i Okocim. W czasie II wojny światowej browary znalazły się pod administracją niemiecką i funkcjonowały aż do powstania warszawskiego, w czasie którego teren browaru, wraz z obfitymi w cukier i zboże magazynami, zajęły oddziały Armii Krajowej. Po wojnie zniszczenia zakładów oceniano na 70%. W 1946 browar został znacjonalizowany, jednak produkcję wznowiono dopiero w 1954 roku. W zabudowaniach, w których działał browar, znajdowały się do pierwszych lat XXI w. zakłady Browarów Warszawskich „Królewskie” S.A. Budynki uległy rozbiórce po 2004, a od 2005 produkcja piwa została przeniesiona do Warki.

Perła – Browary Lubelskie S.A. powstało w 1948 roku jako Lubelskie Zakłady Piwowarsko-Słodownicze. Majątek założycielski stanowiły upaństwowione po II wojnie światowej lubelskie Zakłady Przemysłowe K. R. Vetter i Browar Parowy Jeleń. W 1963 roku zakłady przyjęły nazwę Lubelskie Zakłady Chmielarsko-Piwowarskie. W 1974 roku przedsiębiorstwo przemianowano na Zakłady Piwowarskie w Lublinie. W tym czasie w jego skład włączono jako filie kilka browarów i słodowni z regionu Lubelszczyzny. Od 1992 roku po restrukturyzacji i częściowej prywatyzacji polskiego przemysłu piwowarskiego firma działała jako spółka pracownicza. W 1997 roku nabyła na własność zakład Nr 1 w Lublinie i zakład w Chełmie. Pozostałe zatrzymała jako dzierżawca. W 1999 roku 48% akcji Browarów Lubelskich zakupiła spółka Browary Strzelec S.A. i współpracujący z nią Bank Gospodarki Żywnościowej. W tym samym czasie około 51% akcji spółki nabył polonijny inwestor Józef Hubert Gierowski, który w 2000 roku został przewodniczącym rady nadzorczej.

W 1999 roku spółka zaprzestała produkcji w browarze w Chełmie, w 2001 roku zakończyła produkcję w dzierżawionym od Skarbu Państwa browarze Nr 2 w Lublinie, a w 2003 roku zrezygnowała z dzierżawy browaru w Jatutowie. W 2005 roku 48% pakiet akcji Perły należący do holdingu Browary Polskie Brok-Strzelec S.A. został zakupiony przez duński koncern piwowarski Bryggerigruppen A/S i oddany jego spółce zależnej Royal Unibrew Polska. 51% akcji należących do Józefa Huberta Gierowskiego znalazło się natomiast w posiadaniu cypryjskiego holdingu Garmo Holdings Limited. Od tego czasu głównymi udziałowcami stawały się kolejno różne spółki zarejestrowane na Cyprze. W 2007 roku próbę przejęcia większościowego pakietu udziałów w spółce Perła – Browary Lubelskie S.A. podjęła spółka Royal Unibrew Polska. Transakcja jednak została zablokowana przez głównego akcjonariusza i nie doszła do skutku. W 2008 roku poinformowano, że większościowym udziałowcem jest zarejestrowany na Cyprze amerykańsko-kanadyjski fundusz inwestycyjny Southbeach Developments Limited. Miał on odkupić udziały od cypryjskiego holdingu Garmo Holdings Limited. W 2009 roku firma Southbeach Developments Limited zbyła swoje udziały w spółce Perła – Browary Lubelskie na rzecz zarejestrowanej na Cyprze firmy Marconia Enterprises Limited.

W 2010 r. spółka Perła – Browary Lubelskie zrezygnowała z dzierżawy browaru w Zwierzyńcu tłumacząc się nieopłacalnością produkcji. W 2011 roku spółka Perła – Browary Lubelskie wprowadziła na polski rynek własną markę wina – Reggio, które jest produkowane dla firmy w winnicach: Hiszpanii, Portugalii, Włoch i Francji. W tym samym roku zdecydowała się na rozbudowę zakładu produkcyjnego w Lublinie. Od 2012 roku spółka ponownie została dzierżawcą browaru w Zwierzyńcu. Zakład uruchomiono w 2013 roku.

Browar Jędrzejów – Początki browaru przemysłowego w Jędrzejowie datują się na pierwszą połowę XIX wieku. W 1871 roku zakład nabył Jan Frohlichen, który konsekwentnie go zmodernizował. W latach 1904–1906 na miejscu starego browaru istniejącego od 1823 roku wzniesiono od podstaw nowe budynki, które dostosowano do warzenia piwa pilzneńskiego. Po II wojnie światowej browar upaństwowiono. W 1994 roku zakład zakupił przedsiębiorca z Krakowa, Adam Brodowski, który zmodernizował podupadły browar i utworzył spółkę Małopolski Browar Strzelec S.A. Firma sukcesywnie zaczęła zwiększać swoje zdolności produkcyjne i stała się liczącym producentem piwa w Polsce. Od 2003 roku rozpoczęły się poważne kłopoty finansowe spółki. Rósł dług przedsiębiorstwa wobec banków. W 2004 roku właściciele browaru postanowili zaprzestać działalności w branży piwowarskiej. W kwietniu 2005 roku Browar Strzelec w Jędrzejowie, podobnie jak Browar Brok w Koszalinie został kupiony przez duński koncern Danish Brewery Group.

Browar Nr 2 w Lublinie jest to zabytkowy browar w Lublinie założony w 1846 roku przez Karola Rudolfa Vettera na miejscu dawnego klasztoru reformatów. Właścicielem obiektu jest Skarb Państwa, nieruchomość dzierżawi spółka Perła – Browary Lubelskie S.A. Do 1820 roku w miejscu browaru znajdował się kościół św. Kazimierza i klasztor reformatów. Później budynki służyły za koszary rosyjskiego wojska. W 1844 roku zakupił je od magistratu Lublina pochodzący z Poznania przemysłowiec Karol Rudolf Vetter. Po wykwaterowaniu 262 Pułku Wołogodzkiego przystąpił on do budowy destylarni wódek, a następnie w 1846 roku otworzył w zabudowaniach poklasztornych browar. Vetter skupił się na produkcji będącego wówczas w modzie i zdobywającego coraz większe uznanie konsumentów piwa dolnej fermentacji. Szybko odniósł rynkowy sukces i rozpoczął rozbudowę zakładu. Do 1859 roku na potrzeby produkcyjne przebudowano całkowicie dawny kościół. W 1881 roku zainstalowano w zakładzie maszynę parową.

Karol Rudolf Vetter zmarł w 1883 roku. Jego majątek przejęli ambitni synowie August Karol i Juliusz Rudolf Vetterowie, którzy w 1892 roku rozbudowali browar o słodownię, a także wprowadzili nowe wydajniejsze maszyny parowe. Przyłączyli także do swojego przedsiębiorstwa browar Fricków. W 1907 roku jedynym właścicielem zakładów został Juliusz Rudolf Vetter, któremu udało się utrzymać produkcje w okresie I wojny światowej. Juliusz Rudolf Vetter zmarł w 1917 roku. Browar odziedziczyła jego żona Bronisława Vetter, która przekazała w zarząd, a następnie w 1927 roku sprzedała zakład swojemu bratankowi Tadeuszowi Karszo-Siedlewskiemu. Nowy właściciel, warszawski przemysłowiec i senator rozbudował sieć dystrybucji piwa na całą Polskę. Po tragicznej śmierci Tadeusza Karszo-Siedlewskiego w obronie Warszawy w 1939 roku zakład w Lublinie odziedziczyła jego narzeczona primabalerina Olga Prorubnikow-Sławska. Nie nacieszyła się ona jednak długo majątkiem, gdyż w 1940 roku Zakłady Przemysłowe K.R. Vetter zostały poddane zarządowi komisarycznemu władz III Rzeszy. W 1944 roku browar na krótko zawiesił działalność. Na przełomie 1945 i 1946 roku nastąpił sądowy podział majątku browaru między sukcesorów Tadeusza Karszo-Siedlewskiego i Olgą Sławską-Lipczyńską. W 1946 roku Zakłady Przemysłowe K.R. Vetter przeszły pod zarząd państwowy.

W 1948 roku nastąpiło upaństwowienie browaru. Po połączeniu Zakładów Przemysłowych K.R. Vetter z Browarem Parowym Jeleń powstały Lubelskie Zakłady Piwowarsko – Słodownicze, których tradycję kultywuje obecnie spółka Perła Browary Lubelskie S.A. Od 2001 roku browar jest nieczynny. Aktualnie w budynkach zakładu znajduje się siedziba zarządu spółki Perła Browary Lubelskie S.A oraz magazyny firmy. W planach jest adaptacja kompleksu pofabrycznego na lofty i centrum edukacyjno-kulturalne.

Browary Regionalne Jakubiak jest własnością warszawskiego przedsiębiorcy Marka Jakubiaka. Należą do niej cztery browary: Browar Ciechan, Browar Lwówek, Browar Bojanowo, Browar Tenczynek. Spółka powstała w 2001 roku pod nazwą Browar Gambrynus Sp. z o.o. w związku z zakupem przez grupę warszawskich przedsiębiorców nieczynnegobrowaru w Ciechanowie. Do 2008 roku siedziba spółki znajdowała się w Ciechanowie. W związku z rozwojem przedsiębiorstwa siedziba firmy została przeniesiona do Warszawy. W marcu 2009 roku Browar Ciechan Sp. z o.o. poprzez spółkę zależną zakupiła browar w Lwówku Śląskim. Produkcję piwa w zakładzie w Lwówku Śląskim uruchomiono w maju 2010 roku. W roku 2013 spółka zakupiła i ponownie uruchomiła nieczynny Browar Bojanowo. Spółka przymierza się do otwarcia kolejnych zakładów piwowarskich. Mają to być nowo wybudowany browar w Darłówku oraz zakupiony w kwietniu 2014 dawny browar w Tenczynku. Z firmą związana jest firma dystrybucyjna i sieć hurtowni Piwa Regionów.

Browar Ciechan jest to browar i destylarnia w Ciechanowie. Zakład należy do spółki Browary Regionalne Jakubiak Sp. z o.o. Browar w Ciechanowie został założony w 1864 r. Przez pierwsze miesiące swojego istnienia należał do rodziny Wilichów. W latach 1864-1875 przeszedł na własność rodziny Żebrowskich, która następnie odsprzedała go warszawskiemu przemysłowcowi i piwowarowi szkockiego pochodzenia Karolowi Machlejdowi. Z czasem wspólnikiem Machlejda został Maurycy Blumenthal i obaj współwłaściciele zbudowali nowoczesny zakład, który rozbudowywano do końca lat 90. XIX wieku. Zakład wtedy nosił wówczas nazwę Browar Gambrinus.

W 1919 roku browar w Ciechanowie nie wszedł w skład Zjednoczonych Browarów Warszawskich Haberbusch i Schiele Spółka Akcyjna. Pozostał w rękach rodziny Machlejdów. W okresie międzywojennym oprócz piwa produkował: napoje gazowane, lemoniady, ocet, aromaty. W okresie II wojny światowej browar został przejęty przez władze III Rzeszy i produkował piwo pod nazwą Brauerei Betriebs GmbH. Po zakończeniu działań wojennych browar został w Polsce Ludowej upaństwowiony i w 1948 roku podporządkowany Centralnemu Zarządowi Przemysłu Fermentacyjnego w Warszawie. Do lat 70 XX wieku przechodził z jednej instytucji do drugiej i dopiero we wspomnianych latach istnieje jako Zakład nr 3 i należał do Warszawskich Zakładów Piwowarskich.

Po prywatyzacji Browarów Warszawskich w latach 90. XX wieku właścicielem browaru w Ciechanowie został austriacki koncern piwowarski Brau Union. W 2001 roku browar został zamknięty. W 2002 roku zakład kupiło przedsiębiorstwo Gambrynus Sp. z o.o., które wznowiło produkcję piwa jako Browar Gambrynus. W 2004 roku browar w Ciechanowie przyjął nazwę Browar Ciechanów, w 2007 roku zmienił ją na Browar Ciechan. W latach 2007-2008 browar zaczął dynamicznie rozwijać sieć dystrybucji w Polsce i wprowadzać na rynek nowe marki piw. 2008 roku wyroby Browaru Ciechan zostały wpisane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi na polską Listę Produktów Tradycyjnych. Natomiast w 2013 roku browar stał się częścią holdingu Browary Regionalne Jakubiak.

Browar Lwówek jest regionalnym browarem w Lwówku Śląskim. Obecnie istniejący browar przemysłowy w Lwówku Śląskim powstał w XIX wieku. Założył go Julius Hohberg. W 1861 roku kupił on od magistratu miasta browar obywatelski utworzony w 1850 roku przez Bractwo Browarne na terenie dawnego zamku. Nowy właściciel rozbudował to przedsiębiorstwo i uczynił z niego jedno z największych tego typu na Dolnym Śląsku. Po śmierci Juliusza Hohberga w 1907 roku właścicielami browaru zostali jego synowie Edwin i Paul. Współwłaściciele kontynuowali rozbudowę zakładu. Ich staraniem powiększono teren browaru, wzniesiono nowy budynek administracyjny oraz suszarnię. W 1921 roku browar przekształcono w spółkę akcyjną J. Hohberg, Bierbrauerei und Malzfabrik Aktiengesellschaft. Oprócz produkcji piwa w zakładzie produkowano również: słód, lemoniadę i wody mineralne. W 1936 roku przedsiębiorstwo zostało przejęte przez browar z Görlitz. Zmieniono nazwę firmy na Hohberg Brauerei A.G.. W czasie II wojny światowej browar nie zaprzestał produkcji. W latach 1939-1945 produkowane w Lwówku Śląskim piwo trafiało zarówno do lokalnych odbiorców jak i na potrzeby wojska. Produkcję w browarze wstrzymano na krótko w 1945 roku w związku z zajęciem go przez Armię Czerwoną. Wznowiono ją jednak już kilka miesięcy później.

W 1950 roku zarządcą browaru zostały Jeleniogórskie Zakłady Piwowarsko-Słodownicze. Rozpoczęto gruntowna modernizację zakładu. Zdemontowano wiele przedwojennych urządzeń. W ich miejsce zainstalowano nowe o większej wydajności. W 1958 roku unowocześniono fermentownię, w latach 1960-1961 wymieniono układy chłodnicze, w 1971 roku zamontowano nową rozlewnię, w 1974 roku zmodernizowano warzelnię. W 1975 roku lwówecki browar został włączony w skład Legnickich Zakładów Piwowarskich. W 1983 roku przeprowadzono kolejną rozbudowę zakładu. W 1974 r browar otrzymał nową warzelnię, a w 1983 r. leżakownię. W 1994 roku zakład został przekształcony w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Browary Karkonoskie S.A. Podjął się współpracy z czeskim Browarem Vratislavice. Pomimo wdrożenia programu naprawczego browar nie mógł sobie poradzić z zadłużeniem. W 1998 roku w związku z kłopotami finansowymi ogłoszono jego upadłość. W 1999 roku browar lwówecki został zakupiony przez niemieckiego przedsiębiorcę Wolfganga Bauera, który przeprowadził w nim restrukturyzacje i powołał nową spółkę Browar Śląski 1209 Sp. z o.o.. Pomimo odniesionego na rynku regionalnym sukcesu w sprzedaży piwa marki Książęce i Mocne Dobre kłopoty właściciela z Urzędem Celnym spowodowały, że zakład zaprzestał produkcji w 2007 roku. We wrześniu 2007 roku ogłoszono ponownie jego upadłość.

Nieczynny zakład wystawiono na sprzedaż. W 2008 roku jego zakupem na cele muzealne zainteresowały się władze województwa dolnośląskiego, a wznowieniem produkcji spółka Browar Ciechan Sp. z o.o. W styczniu 2009 roku zawarte zostało porozumienie, na mocy którego spółka Browar Ciechan zobowiązała się wznowić produkcję piwa w Lwówku Śląskim, a Urząd Marszałkowski utworzyć przy zakładzie piwowarskim Muzeum Dolnośląskiego Browarnictwa. W marcu 2009 roku właściciel spółki Browar Ciechan Sp. z o.o. zakupił browar w Lwówku Śląskim. W zakładzie zostały przeprowadzone gruntowne prace remontowe oraz modernizacja i wymiana urządzeń browarniczych. W maju 2010 browar wznowił produkcję piwa. W związku z wycofaniem się Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego z otwarcia muzeum piwowarstwa w Lwówku Śląskim, realizacji tego pomysłu podjął się właściciel zakładu. W czerwcu 2010 roku z własnych środków właściciel powołał izbę pamiątek, w której zwiedzanie połączone jest z wycieczkami po browarze.

Browar w Bojanowie jest to zabytkowy kompleks budynków browaru w Bojanowie, obejmujący m.in. budynek produkcyjny, warzelnię i słodownię. Przedsiębiorstwo działa z przerwami od 1881. Browar w Bojanowie został założony w 1881 roku przez Heinricha Heckego. Kompleks został znacząco rozbudowany w 1902, kiedy właścicielem był Franz Junke. Browar był wtedy już zelektryfikowany. W kolejnych latach przedsiębiorstwo wyposażono w mocniejsze maszyny parowe i prądnice. W czasie II wojny światowej zakład produkował piwo na potrzeby niemieckich restauracji i kantyn. W 1948 został znacjonalizowany[2]. Prócz piwa w kompleksie produkowano wody gazowane oraz słód. Po serii przekształceń własnościowych w latach 90. XX wieku w 2006 browar zamknięto. Na przełomie 2012/2013 roku Marek Jakubiak, właściciel przedsiębiorstwa Browary Regionalne Jakubiak nabył browar w Bojanowie. Zabytkowy kompleks był utrzymany w dobrym stanie i pozwalał na uruchomienie produkcji w krótkim czasie. Produkcję piwa wznowiono w 2013.

Van Pur Sp. z o.o. jest to polski producent piwa. Przedsiębiorstwo Van Pur Sp. z o.o. powstało w 1995 roku jako Faxe Polska Sp. z o.o.. W 2003 roku firma zmieniła nazwę na Royal Unibrew Polska Sp. z o.o. Początkowo zajmowała się wyłącznie dystrybucją wyrobów duńskiego koncernu piwowarskiego Bryggerigruppen. W 2005 roku Royal Unibrew Polska zakupiła od spółki Browary Polskie Brok-Strzelec zakłady piwowarskie w: Koszalinie, Jędrzejowie i Rybniku oraz 48% udziałów w spółce Perła – Browary Lubelskie. Ponadto w 2007 roku nabyła Browar Łomża. Od tej pory rozpoczęła działalność wytwórczą samodzielnie. W 2005 roku spółka sprzedała nieczynny browar w Rybniku pod budowę centrum handlowego Focus Park. W lutym 2009 roku w związku ze światowymi kłopotami koncernu Royal Unibrew firma postanowiła o zakończeniu produkcji w browarze w Koszalinie. Sprzedała go firmie Van Pur S.A. W grudniu 2010 roku koncern Royal Unibrew postanowił pozbyć się wszystkich udziałów w przedsiębiorstwie Royal Unibrew Polska i sprzedać je spółce Van Pur S.A., transakcja została sfinalizowana w marcu 2011 roku. W wyniku zmian właścicielskich firma przyjęła nazwę Browary Regionalne Łomża Sp. z o.o. Od 2011 roku zarządzała zakładami piwowarskimi w Jędrzejowie i w Łomży. W 2013 roku w związku z restrukturyzacją w holdingu przyjęła nazwę Van Pur Sp. z o.o.

Browar Łomża – pierwsza produkcja w browarze ruszyła w 1968 roku. Od 1975 roku, obok browaru istnieje wytwórnia kapsli. Z dniem 1 stycznia 1979 roku, na podstawie wcześniejszej decyzji Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu, browar został włączony do Zakładów Przemysłu Ziemniaczanego „Łomża”, które później zmieniły nazwę na Przedsiębiorstwo Przemysłu Spożywczego w Łomży. W roku 1994 rozpoczęła się prywatyzacja przedsiębiorstwa, i we wrześniu owego roku przekształcone ono zostało w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, a następnie pod nazwą Przedsiębiorstwo Przemysłu Spożywczego PEPEES spółka została zakwalifikowana do programu Narodowych Funduszy Inwestycyjnych.

Browar Amber jest to regionalny browar średniej wielkości. Zakład jest członkiem Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich, Stowarzyszenia Turystyczne Kaszuby oraz Pomorskiego Klubu Dobrej Marki. W 1990 roku Andrzej Przybyło, rolnik z Pomorza założył rozlewnię piwa z cystern do butelek, która pracowała głównie dla browaru w Braniewie. W 1993 r. Przybyło postanowił sam warzyć piwo i rozpoczął budowę browaru wokół istniejącej hali rozlewniczej. Autorem projektu browaru był Władysław Dylkowski – autor wielu podręczników z dziedziny browarnictwa. Budowa browaru została ukończona w 1994 roku. W roku 1997 browar założył własną stację namnażania drożdży dolnej fermentacji. W 1999 r. w browarze stanęły pierwsze tankofermentory i powstała nowa warzelnia. W 2000 r. Przybyło wybudował nową halę produkcyjną i halę magazynową. Rok później ruszyła linia rozlewnicza do puszek i oddano do użytku nowy biurowiec firmy.

Browar Witnica jest to browar regionalny w Witnicy. Zakład jest członkiem Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich. Za datę powstania browaru uważa się rok 1848, kiedy Ernst Ferdinand Handke wydzierżawił gospodę i warzelnię piwa od rodziny Feuerhermów[1]. W 1856 r. Handke wykupił gospodę i zaczął rozbudowywać warzelnię. Po II wojnie światowej browar został znacjonalizowany przez państwo polskie. Od 1948 roku należał do Zakładów Piwowarskich w Szczecinie, następnie od 1949 roku do Gorzowskich Zakładów Piwowarsko – Słodowniczych. Natomiast w 1956 roku został przejęty ponownie przez browary w Szczecinie, aby od 1965 roku znaleźć się w składzie zakładów piwowarskich w Zielonej Górze. Od 1988 roku browar w Witnicy należał do Kombinatu Rolnego w Lubniewicach. W 1991 browar usamodzielnił się jako Zakład Piwowarski w Witnicy. Po prywatyzacji w 1992 roku browar przekształcono w spółkę pracowniczą Zakłady Piwowarskie Witnica Sp. z o.o. W 1995 roku zmieniono charakter firmy i utworzono spółkę akcyjną Browar Witnica S.A. W 2000 roku zmieniono nazwę na Boss Browar Witnica S.A. W 2007 r. Boss Browar Witnica przeżywał kłopoty finansowe, ale nie zaprzestano produkować piwo. Dzięki temu w 2009 roku znaleziono inwestora strategicznego, z którego pomocą rozpoczął dystrybucję marek swojego piwa na całą Polskę.

W ramach ciekawostek to Browar Amber jest jedynym w Polsce producentem piwa kąpielowego. Natomiast piwo Black Boss Porter, produkowane przez Ambera jest uznawane w Szwecji za piwo ekskluzywne.

Browar Jabłonowo jest to browar założony w 1992. Browar należy do Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich. Browar Jabłonowo powstał w 1992 jako przedsięwzięcie trzech wspólników Leona i Huberta Buksowiczów oraz Włodzimierza Parola na terenie dawnej przędzalni w Jabłonowie. Początkowo produkował wyłącznie na rynek lokalny. Z czasem rozszerzył zasięg swojej dystrybucji. Jako jeden z pierwszych zakładów piwowarskich w Polsce wprowadził piwo w puszkach aluminiowych, nastawił się na produkcję piwa mocnego oraz piw aromatyzowanych. W 2002 r. Browar Jabłonowo jako pierwszy w Polsce browar uruchomił linię do nalewu piwa do plastikowych, jednorazowych butelek PET i jest obecnie jednym z największych krajowych producentów piwa w tego typu opakowaniach. W 2002 Browar Jabłonowo wspólnie z Grupą ITI (właściciel kanałów TVN) produkował piwo marki „Gulczas”, któremu wizerunku użyczył bohater reality show, Piotr Gulczyński.

Instytucja związana z browarnictwem

Muzeum Browaru Żywiec zostało uruchomione 9 września 2006 roku w wykutych w skale piwnicach leżakowych żywieckiego browaru z okazji 150 lecia jego istnienia. Muzeum składa się z 18 sal obejmujących powierzchnię ok. 1600 metrów kwadratowych, gdzie można odnaleźć odwzorowany proces powstawania piwa w browarze. Każdy zwiedzający przenosi się w czasie do XIX wieku i powoli przenosi się do czasów obecnych. Pod koniec trafia na specjalnie stworzony labirynt ze zdjęciami, a na samym końcu każdy pełnoletni turysta dostaje piwo do degustacji, młodsi tylko sok.

Założyciele browarów oraz osoby powiązane z piwem

Karol Gottlob Anstadt zbudował w latach 1866 – 1867 oraz założył swój browar w Łodzi przy obecnej ulicy Pomorskiej. Anstadt jako pierwszy w Łodzi założył nowoczesny parowy browar. Miejsce po pewnym czasie stało się jednym z dwóch największych łódzkich producentów. Obecnie miejsce jest własnością Browarów Łódzkich S.A. Zakład piwowarski Karol założył kiedy nie wychodziło mu z drukarnią perkalu.

Stanislav Bernard jest czeskim przedsiębiorcą i współwłaścicielem browaru Bernard w Humpolcu W 1990 roku zaczął prowadzić własną działalność gospodarczą. W 1991 roku wraz z dwoma wspólnikami zakupił zrujnowany państwowy browar w Humpolcu. W ciągu kilku lat, promując go przede wszystkim swoim wizerunkiem i nazwiskiem, uczynił z niego jedną z najlepiej rozpoznawalnych czeskich marek piwa.

Pierre Celis jest to belgijski piwowar, który w rodzinnej miejscowości Hoegaarden wskrzesił w 1966 r. zapomniany już styl belgijskiego piwa pszenicznego witbier. Za pieniądze pożyczone od ojca Celis otworzył Browar Celis i 19 marca 1966 r. uwarzył swojego pierwszego witbiera. Browar rozwijał się na tyle dobrze, że w 1980 r. Celis przeniósł produkcję piwa do nowych budynków. W 1985 r. browar ten spłonął, a założyciel, który nie ubezpieczył budynków zmuszony był dwa lata później sprzedać swoją firmę. Kupiła ją grupa piwowarska Interbrew, obecnie InBev, która odbudowała browar pod nazwą Browar Hoegaarden. Natomiast sprzedawca wyemigrował i w USA założył Celis Brewery.

Jan Albin Goetz znany też jako Jan Götz-Okocimski oraz Götz Edler von Okocim, a w latach 1909 – 1911 Götz Freiherr von Okocim. W 1911 ustalił w sposób prawny ostateczne brzmienie swojego nazwiska w języku polskim i odtąd znany był jako Baron Jan Goetz Okocimski. Od 1904 aż do śmierci był właścicielem Browaru Krakowskiego i Fabryki Przetworów Słodowych. Odziedziczył go po nim jego syn – Antoni.

Jan Ewangelista Götz jest założycielem Browaru Okocim. W małym browarze swego ojca Antona V zdobywał doświadczenie piwowarskie, a w międzyczasie pracował na roli. W wieku 18 lat jako wyzwolony czeladnik pracował już u swojego kuzyna. W obowiązku Jana Götza jako czeladnika oraz członka cechu piwowarów było odbycie tzw. wędrówki pracowniczej. Swe rodzinne miasto opuścił we wrześniu 1834 r. i jako dziewiętnastolatek pieszo przemierzył Niemcy, Szwajcarię oraz Austrię. W swych wędrówkach najmował się w lokalnych browarach jako pomocnik piwowara. Po wielu perypetiach dotarł pod Wiedeń do miasteczka Klein-Schwechat, gdzie najął się u tamtejszego właściciela browaru, a swego kuzyna Antona Drehera, gdzie mimo powinowactwa pracował jak zwykły pracownik. Po około półtora roku pracy jego kuzyn Anton, zorientowawszy się w zdolnościach Jana Götza, mianował go piwnicznym, by w lutym 1839 r. uczynić go zarządcą technicznym i zastępcą właściciela. Przez sześć lat doprowadził browar kuzyna do wyśmienitego stanu.

Josef Groll jest to mistrz piwowarski oraz autor receptury piwa typu pilzneńskiego. Pochodził z bawarskiej rodziny piwowarskiej. Zawodu uczył się pod okiem ojca w browarze w Wolferstetter. Później pracował w Wiedniu u piwowara Antona Drehera. Pierwszą warkę nowego piwa Josef Groll uwarzył 5 października 1842 roku. Do produkcji swojego piwa bawarskiego użył miejscowych, czeskich składników. Mimo że piwo nie do końca spełniło oczekiwania browaru, z ogromnym powodzeniem sprzedawało się w miejscowych gospodach. Wkrótce stając się popularne pod nazwą Pilsnera.

Arthur Guinness jest założycielem i pierwszym właścicielem browaru Guinness Breweries produkującego najbardziej znane irlandzkie pod nazwą Guinnessa.

Błażej Haberbusch jest to mistrz piwowarski sprowadzony do Polski przez Jana Schoeffera, właściciela browaru w Warszawie w celu warzenia nieznanego wcześniej w Polsce piwa bawarskiego. W 1846 r. wraz z ze swoim teściem Henrykiem Klawe oraz Konstantym Schiele wykupili browar Schoeffer i Glimpf i założyli rodzinną spółkę Haberbusch, Schiele i Klawe.

Konstanty Edward Schiele to polski przemysłowiec pochodzenia niemieckiego, współwłaściciel browaru „Haberbusch i Schiele” w Warszawie. Swoją działalność przemysłowca Konstanty Schiele zaczął od produkcji powozów, potem przez jakiś czas pracował w małym browarze spółki „Schöffer i Glimpf”. W maju 1846 Błażej Haberbusch i Konstanty Schiele, byli pracownicy browaru, kupili browar spółki „Schöffer i Glimpf” na rogu Ciepłej i Krochmalnej za 24 000 zł od Banku Polskiego i wraz z Henrykiem Klawe, który sfinansował całe przedsięwzięcie, założyli browar pod nazwą Haberbusch, Schiele i Klawe.

Karol Rudolf Vetter jest polskim przemysłowcem i piwowarem, założyciele browaru i destylarni Vetterów w Lublinie. W 1829 roku zamieszkał w Warszawie gdzie praktykował w jednym z browarów. Po zakończeniu powstania listopadowego przeprowadził się na Lubelszczyznę. W 1835 roku założył w Zawieprzycach wytwórnię porteru i likierów. W 1844 roku za okazyjną cenę kupił zabudowania dawnego kościoła św. Kazimierza i klasztoru reformatów w Lublinie i założył w jego miejscu najpierw destylarnię wódek, a potem browar. Odniósł szybko sukces dzięki produkcji zdobywającego coraz większe uznanie piwa dolnej fermentacji. W ciągu kilku lat rozbudował i zmodernizował swoje zakłady cały czas je unowocześniając. Na początku lat 80. XIX wieku jego przedsiębiorstwo należało do największych wytwórni alkoholi na Lubelszczyźnie.

Definicje

Perkal w innym znaczeniu to płótno bawełniane, do tego jest to rodzaj bawełnianej tkaniny o splocie płóciennym, dawniej sprowadzana z Indii Wschodnich, obecnie produkowane także w innych krajach świata. Perkala stosuje się go przede wszystkim do produkcji pościeli, fartuchów oraz koszul.

Witbier jest to tradycyjne, belgijskie piwo pszeniczne zwane również bier blanche (białe piwo). Charakterystyczną cechą witbiera jest jego wyraźny charakter zbożowy z cytrusowym posmakiem, który powstaje w wyniku specjalnie dobranych szczepów drożdży. Stolicą belgijskiego tego piwa jest miejscowość Hoegaarden w Brabancji.

Browar jest to zakład produkcyjny, w którym wytwarzane jest piw. Moce wytwórcze dochodzą do kilku milionów hektolitrów rocznie. W skład browaru najczęściej wchodzi słodownia, warzelnia, fermentownia, leżakownia, filtracja, dział BBT, rozlewnia (obciąg).

Warzelnia jest działem browaru, w którym znajduje się aparatura służąca do przygotowania brzeczki. W skład warzelni wchodzą najczęściej następujące urządzenia śrutownik (służący do rozdrobnienia słodu), kadź zacierna (w której po dodaniu gorącej wody przygotowywany jest zacier ze słodu), kadź filtracyjna (w której następuje filtracja zacieru i oddzielenie młóta. Efektem jest sklarowana brzeczka przednia kontrolowana w korytku brzeczkowym), kocioł warzelny (w którym odbywa się warzenie (gotowanie) brzeczki wraz z chmielem), whirlpool (kadź wirowa, w której następuje filtracja brzeczki) oraz płytowy wymiennik ciepła schładzający gorącą brzeczkę.

Słodownia obecnie jest to zakład zajmujący się produkcją słodu. W średniowieczu słodownie stanowiły część browaru zajmującą się słodowaniem zboża. Wraz z rozwojem przemysłu browarniczego przywilej słodowania oraz warzenia i wyszynku piwa został rozdzielony, przez to słodownie stały się odrębnymi zakładami. Dla ciekawych najstarszą słodownię utrwaloną w źródłach pisanych posiadała już w XIII w. obecnej gliwickiej dzielnicy Ostropa, wcześniej był to osobne miasto.

Słodownik jest to mistrz przygotowujący słód do warzenia piwa. Dawniej nazywany sładkiem lub mielcarzem. Pierwotnie funkcję słodownika pełnił mistrz piwowar, gdyż słodownie były częścią składową browaru.

Słodowanie to drugi etap podczas produkcji słodu nazywany inaczej kiełkowaniem ziarna. Jest to skomplikowany proces fizjologiczny rozwoju kiełka liścieniowego i korzonkowego zarodka ziarna. Najczęściej wykorzystywany jest przez browary jako surowiec do warzenia piwa oraz destylarnie do produkcji whisky. Trwa on około 7 dni.

Piwowar jest to rzemieślnik zajmujący się warzeniem piwa. Piwowar to specjalizacja zawodowa sięgająca swoją tradycją czasów średniowiecza.

Gwiazda piwowarska jest to tajemny amulet i znak cechu piwowarów przedstawiający dwa splecione ze sobą trójkąty tworzące heksagram. Wierzchołki jednego trójkąta symbolizują trzy żywioły: wodę, powietrze i ogień. Drugi trójkąt oznacza kiełkowanie, scukrzanie i fermentację. Gwiazda piwowarska była rodzajem amuletu wykonanego z żelaza lub drewna, który wieszano nad kadziami z piwem. Gwiazdę piwowarską rysowano również bezpośrednio na kadziach lub obok nich. Wieszano ją również nad drzwiami jako symbol piwowara zamieszkującego dom. Często była również wypalana na beczkach i kadziach lub wmurowywana na szczytach browarnianych budynków lub wykonywana jako medalion noszony przez piwowarów na szyi.

Filtracja jest to metoda oddzielania substancji stałych od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie jednego ciała stałego w przegrodach porowatych przy użyciu odpowiednich aparatów.

Rozlewnia jest to miejsce, gdzie prowadzi się pakowanie produktów płynnych. W celu zwiększenia przepustowości i wydajności stosuje się obecnie nowoczesne, w pełni zautomatyzowane linie do rozlewu produktów płynnych. Przykładowo w browarach w ciągu godziny napełnianych jest kilkadziesiąt tysięcy butelek lub puszek.

Browar kontraktowy innymi słowami jest to przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją piwa w części wynajętej od zakładu produkcyjnego. Najlepsze browary kontraktowe posiadają swojego piwowara, który opracowuje recepturę, a następnie udaje się do wynajętego browaru, gdzie samodzielnie przygotowuje piwo.

Browarnik jest to właściciel lub osoba zarządzająca browarem. Definicja może oznaczać również osobę działającą w przemyśle browarniczym, pracującą w browarze. W odróżnieniu od piwowara, który bezpośrednio zajmuje się warzeniem piwa, browarnik nie jest określeniem zawodu lub funkcji, lecz osoby związanej z przemysłem browarniczym.

Brzeczka jest to półprodukt stosowany przy produkcji piwa lub miodu pitnego. Brzeczka piwna przygotowywana jest ze słodu, chmielu, wody oraz ewentualnie innych surowców niesłodowanych, takich jak cukier, glukoza, miód, syropy owocowe. Brzeczka jest cieczą klarowną, która jest efektem filtracji zacieru. W warzelni brzeczka gotowana jest z dodatkiem chmielu, następnie schładzana, filtrowana i zadawana drożdżami w celu przeprowadzenia fermentacji.

Chmiel zwyczajny jest to gatunek byliny z rodziny konopiowatych. Występował w stanie dzikim prawdopodobnie w południowej Europie, na Bliskim Wschodzie i w Ameryce Północnej.

Chmieliny – po zagotowaniu brzeczki piwnej z dodatkiem chmielu, w kotle warzelnym gromadzą się resztki chmielu, które w procesie filtracji zostają usunięte.

Dekokt – w piwowarstwie określenie części zacieru, zwykle 1/3, która pobierana jest z kadzi zaciernej, doprowadzana do wrzenia w kotle zaciernym, a następnie ponownie wlewana do zacieru głównego. Dawniej dekokt oznaczał wywar wodny z ziół lekarskich.

Dekokcja jest to metoda zacierania słodu browarnego, w trakcie której 1/3 całego zacieru zostaje oddzielona i zagotowana w oddzielnym kotle. Następnie gorąca zwracana jest do kadzi zaciernej z zacierem głównym, podnosząc skokowo jego temperaturę.

EBC jest to jednostka, w której w Europie wyrażana jest barwa słodu i piwa. Jednostka ta została opracowana przez European Brewery Convention (Europejska Konwencja Piwa) – międzynarodowa instytucja określająca normy przygotowania słodu i warzenia piwa.

Ekstrakt brzeczki podstawowej – ekstrakt słodowo-chmielowy determinujące walory aromatyczno – smakowe gotowego piwa. W wyniku fermentacji część ekstraktu zamienia się w alkohol oraz dwutlenek węgla, a część pozostaje w piwie. Stosunek ilości wykorzystanego do fermentacji ekstraktu do ekstraktu brzeczki podstawowej określa stopień odfermentowania piwa, który może być niski, średni lub wysoki.

Ekstrakt pozorny jest to wartość ekstraktu oznaczona w próbce piwa nieodgazowanego, zawierającego alkohol., który wartość ekstraktu pozornego w porównaniu z wartością ekstraktu rzeczywistego w tej samej próbie piwa jest niższa stosunku do ekstraktu rzeczywistego zaniżony jest ze względu na obecność związków lotnych takich jak etanol, kwasy lotne i.in.

Ekstrakt rzeczywisty piwa jest to ta część piwa, która pozostaje po oddestylowaniu wszystkich jego lotnych składników jak woda, alkohol, dwutlenek węgla itp.

Ekstrakt ogólny jest to suma składników, które przeszły do ekstraktu w wyniku kompletnego procesu ekstrakcji i są nielotne do temperatury wrzenia rozpuszczalnika. W przypadku ekstraktu z produktów spożywczych są to zwykle: monosacharydy, oligosacharydy, kwasy organiczne, barwniki, garbniki itp.

Ekstrakt bezcukrowy – stanowi różnicę zawartości ekstraktu ogólnego i sumy cukrów redukujących oraz sacharozy zawartych w dowolnym produkcie spożywczym. Ekstrakt bezcukrowy to przede wszystkim alkohole wyższe, kwasy nielotne, garbniki i barwniki.

Gatunki piw – ze względu na odmienne składniki, profil aromatyczno-smakowy, technologię produkcji czy wygląd, piwa różnią się między sobą tworząc poszczególne gatunki, style lub odmiany. W całej historii piwa liczącej sobie ponad 6 tys. lat różnicowano piwo według jego barwy, smaku, zawartości alkoholu czy użytych surowców. Jednakże do XIX wieku technologia warzenia piwa nie zmieniała się wiele. Dopiero rozwój nauki i techniki doprowadziły do znacznego rozwoju receptur i metod warzenia piwa, które coraz bardziej zaczęły się różnić.

Kadź jest to duże, otwarte naczynie, dawniej wykonane zwykle z drewna, współcześnie także z metalu lub betonu. Wyrobem kadzi zajmował się bednarz. Kadzie używane są do fermentacji i starzenia wina, mają również zastosowanie w browarach (jako kadzie zacierne) i garbarniach.

Kadź zacierna jest to urządzenie wykorzystywane w piwowarstwie oraz gorzelnictwie. Podstawowym elementem jest kadź (rodzaj naczynia), niekiedy wyposażona w mieszadło oraz system chłodzenia. W kadzi zaciernej odbywa się proces zacierania zacieru, otrzymanego na drodze uparowania surowców.

Zacieranie jest to proces technologiczny polegający na przeprowadzeniu składników nierozpuszczalnych w wodzie w składniki proste rozpuszczalne w wodzie, pod wpływem enzymów. Proces ten jest wykorzystywany w technologii produkcji piwa oraz alkoholu etylowego.

Zacier jest to mieszanina otrzymywana z zalania wodą roztartych ziaren zbóż, ziemniaków lub melasy, w celu poddania jej fermentacji alkoholowej. Ze względu na przeznaczenie wyróżnia się zacier do wyrobu piwa i spirytusu.

Karuk jest to klej rybi, otrzymywany jest z wysuszonych pęcherzy rybnych. Pęcherz pławny wydobyty z ryby umieszczony jest w gorącej wodzie, oczyszczony z żył i mięśni, a następnie suszony. Pęcherz pławny składa się w 70% z kolagenu. W piwowarstwie karuk, występujący pod postacią płatków i jest używany do usunięcia zmętnienia drożdżowego, które powstaje głównie w piwach górnej fermentacji.

Keg jest to typ beczek wykonanych ze stali nierdzewnej, stosowanych do przechowywania pod ciśnieniem piwa lub innych płynów. Dawniej pojęcie to oznaczało małą beczkę wytwarzaną przez bednarza i stosowaną do transportu materiałów drobnicowych, takich jak gwoździe i im podobne.

Kocioł warzelny jest to rodzaj kadzi browarnej przystosowanej do gotowania brzeczki piwnej. U starożytnych Sumerów i Egipcjan kocioł warzelny wykonany był z gliny, a podgrzewanie brzeczki odbywało się poprzez wrzucenie do kotła rozgrzanych kamieni. W średniowieczu kotły wykonywano z miedzi i stawiano je na palenisku. Obecnie kotły wykonuje się z blach miedzianych lub stalowych i ogrzewa parą pod ciśnieniem.

Warzenie piwa w szerszym znaczeniu pod tym pojęciem rozumie się ogół czynności mających na celu wytworzenie piwa jako gotowego produktu spożywczego. W wąskim znaczeniu warzeniem piwa określa się gotowanie brzeczki z chmielem w kotle warzelnym. Ugotowana brzeczka zadawana jest następnie drożdżami i poddawana fermentacji w celu otrzymania gotowego piwa. Sam termin warzenie wywodzi się z dawnej polszczyzny i oznacza gotowanie, utrzymywanie potraw w stanie wrzenia.

Kondycjonowanie piwa jest to pojęcie, które w nowoczesnych metodach produkcji zastępuje leżakowanie piwa. Metody te wykorzystują nowoczesne tankofermentory, w których następuje fermentacja brzeczki i leżakowanie piwa. Czasami browary przeprowadzają kondycjonowanie piwa w butelkach z zastosowaniem wciąż obecnych drożdży.

Leżakowanie jest to jeden z końcowych etapów wyrobu różnych alkoholi, np.: wina, piwa, wódek szlachetnych, miodu pitnego. Leżakowanie polega na przetrzymywaniu napojów w beczkach, kadziach lub tankach w specjalnych piwnicach leżakowych w celu sklarowania płynu oraz polepszenia jego smaku i zapachu. Leżakowanie pozwala na zajście powolnych przemian fizyko-chemicznych, czyli na tzw. dojrzewanie trunku.

Fermentacja alkoholowa jest to rodzaj fermentacji, podczas której z węglowodanów pod wpływem enzymów wytwarzanych przez drożdże powstaje etanol i dwutlenek węgla. W wyniku tego procesu powstaje również szereg produktów ubocznych, między innymi: gliceryna, kwas bursztynowy i kwas octowy. Produktami ubocznymi fermentacji są również wyższe alkohole i estry, które mają decydujący wpływ na bukiet smakowo-zapachowy produktu.

Tankofermentor jest to pionowy zbiornik cylindryczno-stożkowy zwany również unitankiem służący do przeprowadzenia fermentacji i kondycjonowania piwa. Tankofermentory przemysłowe posiadają pojemność ponad 2000 hl. Ze względu na ich wszechstronność, funkcjonalność, zalety techniczne i możliwość produkcji dużych ilości piwa w ekonomiczny sposób zastąpiły one w wielu browarach tradycyjne kadzie fermentacyjne i tanki leżakowe, gdyż proces fermentacji i leżakowania piwa został skrócony z kilku tygodni lub miesięcy do kilkunastu dni.

Osady brzeczkowe są to cząsteczki białka i garbników, które wraz z chmielinami zostają odcedzone w procesie filtracji w czasie gotowania brzeczki piwnej.

Odszpuntowanie beczki oznacza wbicie kranika do wypełnionej najczęściej piwem beczki drewnianej przy pomocy wbijaka. Nowoczesne beczki z tworzywa sztucznego lub aluminium wyposażone są w odpowiedni kranik lub możliwość jego zamontowania. W znaczeniu imprezowym odszpuntowanie beczki oznacza jej napoczęcie, które najczęściej wiąże się z uroczystą ceremonią. Tą czynność dokonuje gospodarz danej imprezy lub jej najważniejszy gość, a zasadą jest aby wbić kran możliwie jak najmniejszą liczbą uderzeń i w taki sposób, by rozlać jak najmniej piwa. Odszpuntowanie beczki rozpoczyna uroczystą degustację danego piwa lub całą imprezę.

Próba spodni jest to wywodząca się ze średniowiecza metoda kontroli jakości piwa, która stosowana była na Pomorzu do XV w. włącznie, a w Niemczech w małych browarach nawet w początkach XX w. W czasie sprawdzianu trzej degustatorzy ubrani w skórzane spodnie zasiadali na polanej brzeczką drewnianej ławie. Mistrz zapewniał im piwo i poczęstunek przez 2-3 godziny. Po czym na znak wszyscy podnosili się z miejsc. Jeśli ławka kleiła im się do spodni, a nawet się uniosła, piwo zdawało egzamin i określane było jako dobre, czyli zawierające odpowiednią ilość ekstraktu słodowego, mogło zostać więc przekazane do wyszynku i sprzedaży.

Refermentacja jest to termin używany w piwowarstwie oznaczający wtórną fermentację w butelkach. Do sklarowanego i przefiltrowanego piwa dolewa się brzeczki nastawnej i rozlewa do butelek, w których cukier zawarty w brzeczce rozkłada się i zamienia w alkohol oraz dwutlenek węgla. Dla zwykłego smakosza refermentacja wpływa na zwiększenie stężenia ekstraktu piwa, zwiększenie zawartości dwutlenku węgla i osadów drożdżowych, zmienia również wartość pH piwa. Piwo poddane refermentacji jest bardziej mętne i treściwsze w smaku.

Warka stanowi jednostkę miary oznaczającą porcję piwa uzyskanego z jednego warzenia. Wyrażenie jedna warka oznacza „jedną partię brzeczki, ugotowanej jednorazowo na warzelni, z jednej partii słodu”. Liczba warek ugotowanych w ciągu doby lub całego roku określa zdolność produkcyjną danego browaru.